اورانوس سیاره مشتری مریخ زمین نحوه پیدایش و تکامل زمین سیاره زهره عطارد حرکت عطارد شکل گیری منظومه شمسی حدود 5 میلیارد سال پیش، از ابری متشکل از گاز و غبار بین ستاره ای، آغاز گردید. جاذبه باعث انقباض ابر شده و کره متراکمی از گاز در مرکز ابر بوجود آورد. برج طغرل،شاهکار معماری ایران سرزمین ایران اقلیمی کهن با سابقه شگرف علمی همواره در صحنه تمدن بشری درخششی خیره کننده دارد و فرزانگان و اندیشمندان این مرز و بوم مهم بسزایی در گسترش اندیشه بشری و تبلوری از خلاقیت‌ها و نمودی از شاهکارهای فکری اعصار را در منظر جهانیان به نمایش در آورده‌اند آثاری که هر کدام در جای خود حکایت از فرهنگی غنی و پشتوانه‌ای علمی بس محکم و اندیشه‌ای پویاست. آری ایران سرزمین تمدن و شاهراه تفکر انسانی، که این عبارت را در خور مدح خود کرده «هنر نزد ایرانیان است و بس» و یا در طنین وحی الهی از زبان پیام آور بزرگ دادار یکتا چنین حکایت شده «اگر دانش در ثریا مسکن گزیند مردانی بلند همت از دیار ایران به آن دست خواهند یافت» و این منت خداوند و تاج زرین الهی بر بلندای سرزمین ایران است و این زمزمه شکوه اندیشه ایرانی در برابر جهانیان است. که ایران نباشد تن من مباد. روز تاریخ سرزمین کهن ایران را از اعمال اعصار می‌پیماید و از ادوار متعهد یادگارانی را به همراه می‌آورد از سرزمین مغان و سروده‌های زردشت میگذرد، دیار شاهان و سلسله‌های مختلف را می‌پیماید و با عنای و صفای مردمان عجین می‌شود، تا به دوران سلجوقیان می‌رسد. همواره در قرون مختلف پیران طریقت علم و اندیشه یاد سرداران و سلاطین زمان را با پدید آوردن آثاری جاودانه، به تاریخ می‌سپارند. و فرزندان آینده را به پدران گذشته پیوند ناگسستنی می‌دهند. اگر طریقتگران بنیان آفرین دوران هخامنش نبودند و زیبائیهای شهر پارسه را نمی‌آفریدند چه پیوندی بین ما فرزندان این عصر با نیاکانمان در آن عصر بود. اگر شاهکارهای هنرمندان دوران و فرزانگان عهد صفوی نبود چه حلقه‌ای و چه افتخاری و چه فرهنگی قابل مباحات باقی مانده بود که حکایت از تمدن ایران زمین کند. یکی از شاهکارهای دوران و زیبایی‌های بر جای مانده در زمان در حاشیه شهر تهران در منطقه ابن باویه شهر کهن ری در میان انبوهی از سازه‌های زمان سر به فلک کشیده شکوه خود را پس از 700 اندی سال که از قدمت آن گذشته حفظ نموده است ، برجی به بلندای تاریخ، و شکوه و تمدن ایران زمین. وارهای برج طوری طراحی شده که موجب طنین صدا در درون بنا می‌شود. و اگر واعظی یا خواننده‌ای در وسط برج خطبه‌ای ایراد کند و یا تصنیفی را بسراید صدای آن در همه برج طنین انداز می‌شود و به صورت اکو وار به سمع همه می‌رسد که البته وجود سقفی مخروطی که بر فراز دیوارهای برج قرار داشته که هم اکنون اثری از آن بر جای نیست شاید به این فناوری اکستیکی جلوه‌ای دیگر می‌داده است. این برج علاوه بر آنکه یادآور فرزانگان و دلاوران عصر خود می‌باشد استاد سازنده آن کاربردهای دیگری را در جاودانه ساختن آن بکار برده و معماری پنهانی را برای پی بردن به اسراری با آن عجین کرده است. از جمله کاربرد این برج استفاده در شبهای تار با استفاده از روشن کردن آتش بر باروی بلند آن برای راهنمائی مسافران جاده ابریشم که از جانب خراسان به جانب ری می‌آمدند بوده و در روز احتیاجات گاهشماری مردم را مرتفع نموده است. بنا به گفته فرزانه اندیشمند استاد منوچهر آرین پژوهشگر خراسانی عرصه تاریخ علم کشور در مقاله نگاه دیگری به برجها اطلاق واژه برج به این بنا و بناهای مشابه از آنجا که برج به منازل عبور حرکت سالانه خورشید در دائره‌البروج گفته می‌شود حکایت از این مطلب دارد که گذشتگان از این روی سایه‌های این ابنیه و دریچه‌های گذر نور خورشید که در روی آنها تعبیه شده پی به برجی که خورشید در آن غوطه ور می‌باشد می‌بردند زیرا که در هر برجی خورشید ارتفاع خاصی در آسمان نسبت به افق و میل خاصی نسبت به جهات جغرافیایی مناطق دارد؛ لاجرم سایه‌ها و طرز تابش آن متفاوت خواهد بود که از این تغییرات می‌توان در تعیین روزها و برجها بهره‌برد و این فناوری به کار رفته در این ساختمانهاست که کلمه برج را زیبنده نام آن کرده است. برج طغرل علاوه بر این ویژگی فوق‌العاده، ویژگی منحصر به فرد دیگری در خود نهفته دارد که سرود زیبای اندیشه استاد سازنده خود را جلوه‌گر می‌کند. و آن ساعت آفتابی منحصر به فردی است که در دل کنگره‌های آن پنهان دارد که شاید مورد مشابه آن در تاریخ علم کمتر یافت می‌شود. همان طور که ذکر شد حول این برج از نمای بیرونی 24 کنگره با زاویه حاده جلوه‌گر شده که اگر در روبروی درگاه آن بایستید گویی شیری با دهانی باز به شما می‌نگرد. در دقت در این بنا از آنجا که این کنگره‌ها دور تا دور این اثر را فرا گرفته به گونه‌ای خاص طراحی شده که اگر چنانچه طلوع آفتاب اتفاق بیافتد در جانب شرق بنا کم‌کم یکی از کنگره‌ها روشن می‌شود و آفتاب درون آن می‌تابد، اگر نیم ساعت از طلوع آفتاب بگذرد. نصف کنگره روشن می‌شود اگر یک ساعت از طلوع خورشید بگذرد یک کنگره به طور کامل روشن می‌شود و اگر چنانچه دو ساعت بگذرد دو کنگره روشن می‌شود، همین طور اگر سه ساعت بگذرد سه کنگره تا هنگامی که به لحظه‌ای می‌رسیم که خورشید روی نصف النهار منطقه قرار می‌گیرد. یعنی بیشترین ارتفاع خود را از افق دارد، در این هنگام خورشید درست در بالای سر در جنوبی برج قرار می‌گیرد چرا که دربهای برج کاملاً شمالی جنوبی بوده و روی نصف النهار واقع است در این هنگام سایه تیغه‌ای که بالای سر سردرب ورودی است درست در بالای تبری ضربی گونه سر در قرار گرفته و حکایت از لحظه اذان ظهر می‌کند و در زمستان که ارتفاع خورشید پائین‌تر است در لحظه ظهر خورشید از درب جنوبی درست وسط برج می‌تابد. اگر چنانچه خورشید از لحظه ظهر زوال پذیر و به جانب غرب گرایش یابد حال کنگره‌های جانب غرب شروع به روشن شدن می‌کند. اگر نیم‌ساعت از لحظه ظهر بگذرد نیمی از کنگره از جانب غرب روشن می‌شود اگر یک ساعت بگذرد یکی از کنگره‌ها و اگر دو ساعت از ظهر بگذرد نیمی از کنگره‌ها روشن می‌شود و همین گونه تا خورشید غروب کند. پس از روی کنگره‌های این برج و روشن شدن آن توسط خورشید می‌توان مقدار گذشت زمان را از لحظه طلوع آفتاب، لحظه ظهر ، و مقدار گذشت زمان از لحظه ظهر را محاسبه و تعیین نمود. برج طغرل شاهکار معماری و نجوم مهندسی رازیست و حکایتگر ری باستان ما در تهران که گذر زمانه چهره پر فروغ آن را بی رمق کرده و حجاب تاریخ سیمای تابناک آن را مکدر نموده پس بر فرزندان ایران زمین است که با نظری بر پیشینه فرهنگی خود خودباوری خود را دو چندان کرده و با افتخار از پیشینه تابناک خود که در حدود هزار سال گذشته رصد خانه‌ای چون رصدخانه ابو محمد خضر خجندی را در دامنه کوه طبرک ری و در هفتصدسال پیش شاهکار گاهشماری اعصار را داشته‌اند آینده‌ای درخشان را رقم زنند که ابقای روزگار سوار بر مرکب گذشته به سوی آینده روشن قدم گذاشته‌اند آینده‌ای همراه با فناوری و اخلاق و تمدن عالی و با دو بال علم و اخلاق نظر بر جلال ملکوتی حق انداخته و هیاهوی زمان را زیر لگام اندیشه و نیک و کردار خوب و رفتار عالی به زیر سیطره خود گیرند. این است نوید و سروش و ارمغان و میراث تاریخ برای ما اینان زمان. با سلام و صد درود بر روان همه پاکان و فرزانگان صالحان اقلیم تمدن بشریت. نویسنده : مهدی دانشیار
برج طغرل آدرس: شهر ری بنای آجری برج طغرل ،که مساحت آن با احتساب باغ و دیوارهای احداث شده درسال ???? به ???? مترمربع می‌رسد، از جمله آثار به جا مانده از دوره سلجوقیان و مربوط به نیمه دوم قرن ششم قمری است. ارتفاع برج بدون سقف در حدود ?? متر است. از نظر معماری ضخامت دیوار برج از ?/?? تا ?/?? متر و قطر داخلی و خارجی آن به ترتیب ?? و ?? متر است. سطح بدنه بیرونی برج به ?? ترک تقسیم شده است. در قسمت فوقانی برج تزیینات و کتیبه‌ای به خط کوفی وجود داشته که در قرون گذشته از بین رفته است. در ???? ق، به فرمان ناصرالدین شاه، بخش فوقانی برج که فرو ریخته بود، مرمت و بازسازی شد و آخرین مرمت نیز در سالهای اخیر صورت گرفته است. معرفی دروس کنکور کارشناسی ارشد کامپیوتر ( نرم افزار ، سخت افزار ، هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات) و همچنین معرفی برخی از کتب مناسب :
نرم افزار ، سخت افزار ، هوش مصنوعی
1- زبان تخصصی (ضریب 1) (25 سوال)
2- مجموعه دروس ریاضی (ضریب 2) (24 سوال - هر درس 6 سوال)
الف) ریاضی مهندسی
کتاب درسی: ریاضی مهندسی پیشرفته، اروین کریزیگ، ترجمه‌ی عالم‌زاده یا شاهرضایی.
کتاب تست: ریاضی مهندسی، مؤسسه‌ی پرسپولیس.
ب) آمار و احتمال مهندسی
کتاب درس و تست: آمار و احتمال، دکتر نیکوکار.
آمار و احتمال، نوشته‌ی ....، ترجمه‌ی‌عمیدی.
آمار و احتمال، نوشته‌ی دگروت، ترجمه‌ی (استاد بزرگوارم) دکتر عین الله پاشا.
ج) محاسبات‌عددی
کتاب درس: آنالیز عددی، بابلیان.
محاسبات عددی، دکتر نیکوکار.
کتاب مهندسی کامپیوتر، خلاصه‌ی درس.
د) ساختمان‌های گسسته
کتاب درس: ساختمان‌های گسسته، دکتر قلی زاده.
ریاضی گسسته، گریمالدی.
ریاضی گسسته، ترمبلی.
کتاب تست: پوران پژوهش
3- مجموعه دروس عمومی (ضریب 4) (30 سوال - هر درس 6 سوال)
الف) ساختماندادهها
کتاب درس: ساختماندادهها و الگوریتم‌ها در پاسکال، c، c++، هورویتز.
ساختماندادهها و الگوریتم‌ها در جاوا، سارتج سهنی.
ساختماندادهها، سیمور لیپ‌شوتز.
کتاب تست: ساختماندادهها، دکتر مقسمی، درس و کنکور.
جزوه‌ی ساختماندادهها، دکتر محمد قدسی، دانشگاه شریف.
ب) نظریه‌ی زبان‌ها و ماشین‌ها
کتاب درس: نظریه‌ی زبان‌ها، سودکمپ، ترجمه‌ی جلیلی.
نظریه‌ی زبان‌ها، پیتر لینز ، ترجمه‌ی دکتر صراف‌زاده.
کتاب تست: کتاب پوران‌پژوهش.
توضیح: (در دانشگاه تربیت‌معلم، کتابی تدریس می‌شود که نوشته‌ی دو نویسنده‌ی کره‌ای است و برای آموزش نظریه‌ی زبان‌ها بسیار عالی است. (ارمغان حسن نادری) چنانچه قبلا این درس را نگذرانده‌اید، توصیه می‌کنم، حتما به دنبال این کتاب باشید. )
ج) مدارهای منطقی
کتاب درس: موریس مانو.
کتاب تست: کتاب پوران‌پژوهش، جلد آبی.
کتاب راهیان ارشد، جلد دو.
د) معماری کامپیوتر
کتاب درس: معماری کامپیوتر، موریس مانو.
معماری و سازماندهی کامپیوتر، استالینگز.
تست: کتاب پوران‌پژوهش، جلد آبی.
ه) اصول طراحی سیستم عامل
کتاب درس:
سیستم عامل، استالینگز.
سیستم عامل، سیلبرشاتس.
سیستم عامل، تننباوم.
جزوه ی سیستم عامل موسسه‌ی پرسپولیس.
تست: سیستم‌عامل، مقسمی، درس و کنکور.
4- مجموعه دروس تخصصی (ضریب 2)
رشته‌ی نرم‌افزار: (چهار اصل)
25 سؤال - چهار درس، هر کدام 6 سؤال ، هر سال یکی از درس‌ها هفت‌سؤالی است.
الف) اصول طراحی کمپایلر
کتاب درس:
طراحی کمپایلر، آیهو.
طراحی کمپایلر، قاسم‌ثانی، جزوه‌ی دانشگاه شریف.
کتاب نکته و تست : مهندسی کامپیوتر، راهیان ارشد، جلدسوم.
ب) اصول طراحی زبان‌های برنامه‌سازی
کتاب درس: طراحی زبان‌های برنامه‌سازی، پِرَت
جزوه‌ی طراحی و پیاده‌سازی دانشگاه امیرکبیر.
کتاب نکته و تست : مهندسی کامپیوتر، راهیان ارشد، جلدسوم.
ج) اصول طراحی الگوریتم
کتاب درس: مقدمه‌ای بر طراحی الگوریتم،معروف و مشهور به CLRS.
طراحی الگوریتم، نیپولیتان، نعیمی‌پور.
کتاب نکته و تست : مهندسی کامپیوتر، راهیان ارشد، جلدسوم.
جزوه‌ی طراحی الگوریتم، دکتر محمد قدسی، دانشگاه شریف.
د) اصول طراحی پایگاه‌داده‌ها
کتاب درس: پایگاه‌داده‌ها، سی جی دیت.
پایگاه داده‌ها، رامز المصری.
اصول طراحی بانک‌های اطلاعاتی، مصطفا حق‌جو.
اصول طراحی پایگاه‌داده‌ها، روحانی رانکوهی.
کتاب تست: پایگاه‌داده‌ها، مقسمی.
رشته‌ی سخت‌افزار:
الف) الکترونیک دیجیتال
ب) انتقال داده
ج) مدار الکتریکی
رشته‌ی هوش‌مصنوعی:
الف) مدارهای الکتریکی
ب) طراحی الگوریتم
ت) هوش مصنوعی@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
منابع کنکور کارشناسی ارشد - رشته‌ی IT (مهندسی فناوری اطلاعات)
1) زبان‌تخصصی (با ضریب 1) ( 30 سؤال )
2) مجموعه‌ی دروس عمومی (با ضریب 2) ( هر درس 10 سؤال )
الف) ساختمان‌های گسسته
کتاب درس: ساختمان‌های گسسته، دکتر قلی زاده.
ریاضی گسسته، گریمالدی.
ریاضی گسسته، ترمبلی.
کتاب تست: پوران پژوهش.
ب) ساختماندادهها
کتاب درس: ساختماندادهها و الگوریتم‌ها در پاسکال، c، c++، هورویتز.
ساختماندادهها و الگوریتم‌ها در جاوا، سارتج سهنی.
ساختماندادهها، سیمور لیپ‌شوتز.
کتاب تست: ساختماندادهها، دکتر مقسمی، درس و کنکور.
جزوه‌ی ساختماندادهها، دکتر محمد قدسی، دانشگاه شریف.
ت) طراحی الگوریتم
کتاب درس: مقدمه‌ای بر طراحی الگوریتم،معروف و مشهور به CLRS.
طراحی الگوریتم، نیپولیتان، نعیمی‌پور.
طراحی الگوریتم، قلی‌زاده.
کتاب نکته و تست : مهندسی کامپیوتر، راهیان ارشد، جلدسوم.
جزوه‌ی طراحی الگوریتم، دکتر محمد قدسی، دانشگاه شریف.
ث) مهندسی نرم‌افزار
کتاب درس: مهندسی نرم‌افزار، پرسمن. (ویرایش پنجم و ششم).
مهندسی نرم افزار، سامرویل (ویرایش پنجم).
تحلیل و طراحی نرم‌افزار، بنت‌لی.
مهندسی نرم افزار کلاسیک و شی‌گرا، ساش.
ج) شبکه‌های کامپیوتری
کتاب درس: شبکه‌های کامپیوتری، اندرو اس تننباوم، ترجمه‌ی ملکیان، زارع‌پور و پدرام.
شبکه‌های کامپیوتری و انتقال داده، ویلیام استالینگز.
کتاب تست: 3000 مسئله‌ی حل شده در شبکه‌های کامپیوتری و انتقال‌داده، دکتر فتحی و مهندس صفائی.
ح) مدیریت فناوری اطلاعات
کتاب درس: جزوه‌ی دانشگاه امیرکبیر.
دروس دیگر ( با ضریب 1 )
3) هوش‌مصنوعی ( 10 سؤال )
کتاب درس: هوش مصنوعی، نوشته‌ی راسل و نوروینگ.
کتاب نکته و تست : مهندسی کامپیوتر، راهیان ارشد، جلدچهارم.
4) پایگاه داده‌ها ( 10 سؤال )
کتاب درس: پایگاه‌داده‌ها، سی جی دیت.
پایگاه داده‌ها، رامز المصری.
اصول طراحی بانک‌های اطلاعاتی، مصطفا حق‌جو.
اصول طراحی پایگاه‌داده‌ها، روحانی رانکوهی.
کتاب تست: پایگاه‌داده‌ها، مقسمی.
5) سیستم‌عامل ( 10 سؤال )
کتاب درس:
سیستم عامل، استالینگز.
سیستم عامل، سیلبرشاتس.
سیستم عامل، تننباوم.
جزوه ی سیستم عامل موسسه‌ی پرسپولیس.
تست: سیستم‌عامل، مقسمی، درس و کنکور.
6) معماری ( 10 سؤال )
کتاب درس: معماری کامپیوتر، موریس مانو.
معماری و سازماندهی کامپیوتر، استالینگز.
تست: کتاب پوران‌پژوهش، جلد آبی
فاصله متوسط از خورشید 2/87 میلیارد کیلومتر
قطر استوا 51118 کیلومتر
مدت حرکت وضعی 17/90 ساعت
مدت حرکت انتقالی 84/01 سال زمینی
سرعت مداری 6/81 کیلومتر در ساعت
دمای ابر فوقانی -210 درجه سانتیگراد
جرم(زمین=1) 14/53
چگالی متوسط(آب=1) 1/29
جاذبه(زمین=1) 0/79
تعداد قمر 15
اورانوس هفتمین سیاره نزدیک به خورشید و سومین غول از چهار غول گازی است. جبه ای از گاز و یخ هسته سنگی این سیاره را پوشانده است. جو اطراف جبه غالباً از متان ساخته شده، که این گاز باعث وجود رنگهای آبی و سبز که از مشخصات بارز این سیاره هستند، می شود. اورانوس در کناره های خارجی و سرد منظومه شمسی قرار داشته، دمای ابرهای فوقانی آن به 210 درجه سانتی گراد زیر صفر (346-درجه فارنهایت) می رسد.
علی رغم داشتن 15 قمر و یک منظومه حلقوی، سطح اورانوس مشخصه خاصی ندارد
تنها مشخصاتی که تا کنون مشاهده شده اند چند ابر متانی هستند که در سال 1986 بوسیله کاوشگر فضایی ویجر2 کشف شدند.
تحت شرایط بسیار عالی، اورانوس را می توان با چشم غیر مسلح دید. هنگام مشاهده با تلسکوپ، اورانوس بصورت حلقه کوچکی به رنگهای سبز و آبی دیده می شود.
15 قمر اورانوس تا کنون کشف شده اند که به موازات استوای سیاره و در جهت چرخش سایره، به دور آن می چرخند. در اثر انحراف محور چرخش اورانوس، صفحه استوای سیاره تقریباً عمود بر صفحه دایره البروج است. به همین سبب، گاهی اوقات مانند سالهای 1945 و 1987، اگر از زمین به اورانوس بنگریم فقط قطب آن دیده شده، مدار قمرهای سیاره تقریباً بصورت صفحه ای کامل به نظر می رسد. بعضی اوقات نیز، مانند سالهای 1966 و 2008، کناره مدار قمرهای اورانوس دیده شده، چنین به نظر می رسد که قمرها در مسیری مستقیم عقب و جلو می روند.
محور چرخش اورانوس حدود 98 درجه نسبت به صفحه مدار سیاره به دور خورشید انحراف دارد. بنابر این اورانوس بر خلاف سایر سیاره ها، روی محوری تقریباً افقی می چرخد. انحراف محور اورانوس تاثیر زیادی بر قطبهای سیاره می گذارد و باعث می شود که هر قطب از دوره تناوب مداری که 84 سال زمینی طول می کشد، 42 سال را در روشنایی و 42 سال دیگر را در تاریکی بگذراند.
به هر حال، اورانوس به قدری از خورشید دور است که تفاوت دما در قطبها در طول تابستان و زمستان فقط 2 درجه سانتی گراد (6/3 درجه فارنهایت ) است.
اورانوس سومین سیاره بزرگ منظومه شمسی بوده، بزرگی آن 4 برابر زمین است. دوره تناوب مداری این سیاره 84 سال زمینی است و بعد از نپتون و پلوتون، طولانی ترین مدار را دارد.
حلقه های اورانوس
بخاطر تیرگی زیاد مواد سازنده حلقه های اورانوس، مشاهده آنها بسیار مشکل است. در سال 1977، این حلقه ها در مسیر نور یک ستاره قرار گرفته و بدین ترتیب کشف شدند. کاوشگر فضایی ویجر2 در سال 1986 یازده حلقه باریک این سیاره را از نزدیک مورد بررسی قرار داد. مواد تشکیل دهنده این حلقه ها سنگهایی به اندازه یک متر (یک یارد) هستند . پهنای حلقه "اپسیلون" از 20 تا 100 کیلومتر (12 تا 60 مایل) متغیر است.
قمر های اورانوس
15 قمر تا کنون برای اورانوس شناخته شده اند که مواد تشکیل دهنده تمام آنها مخلوطی از سنگ و یخ است. در سطح چهار قمر بزرگ اورانوس «ابرن، تیتانیا، آمبریل، آریل) گودالهای شهابسنگی وجود دارند. سطح میراندا، پنجمین قمر بزرگ اورانسو، مشخصات مختلفی دارد، از جمله دشتهایی پوشیده از گودالهای شهابسنگی قدیمی، تپه های بزرگ، و دره های عمیقی که سطح این قمر را شکافته اند. به نظر ستاره شناسان، دلیل ویژگیهای متفاوت سطح میراندا این است که این قمر احتمالاً بر اثر یک تصادم عظیم متلاشی شده و سپس دوباره جمع شده است.
نپتون
فاصله متوسط از خورشید 4/49 میلیارد کیلومتر
قطر استوا 49528 کیلومتر
مدت حرکت وضعی 19/20 ساعت
مدت حرکت انتقالی 164/79 روز زمینی
سرعت مداری 5/47 کیلومتر در ثانیه
دمای ابر فوقانی -220 درجه سانتیگراد
جرم(زمین=1( 17/14
چگالی متوسط(آب=1( 1/64
جاذبه(زمین=1( 1/20
تعداد قمر 8
نپتون هشتمین سیاره نزدیک به خورشید و چهارمین غول گازی است. از لحاظ اندازه و ساختار شبیه به سیاره همسایه اش، اورانوس، می باشد. جو آبی رنگ و درخشان این سیاره بخاطر وجود گاز متان در آن است. شکلهای ابر مانند متعدی روی این سیاره وجود دارند که مهمترین آنها لکه سیاه بزرگ نام دارد. این لکه، مجموعه طوفانی عظیمی به بزرگی کره زمین است. شکلهای ابر مانند نپتون، توسط سریعترین بادهای منظومه شمسی با سرعتی معادل 2200 کیلومتر در ساعت (1370 مایل در ساعت) جابجا می شوند. زیر این ابرها، جبه ای از یخ و گاز ، و هسته ای سنگی و کوچک قرار دارد.
لکه سیاه بزرگ
لکه سیاه بزرگ و لکه سیاه کوچک واچرخه هایی بیضی شکل در جو نپتون هستند که بوسیله سریعترین بادهای منظومه شمسی، در جهت عکس چرخش نپتون حرکت می کنند. ابر کوچکی به نام اسکوتر که از نوع ابر سیروس است، در ارتفاع متفاوتی نسبت به لکه ها قرار دارد که باد کمتری در این نقطه می وزد. موقعیت این ابر نسبت به هسته نپتون ثابت مانده و در جهت چرخش نپتون، که مخالف جهت حرکت لکه هاست، حرکت می کند.
لکه سیاه بزرگ، انبوهی از گازهای مختلف که در وسعتی به اندازه سطح زمین، با سرعتی حدود 1000 کیلومتر در ساعت (620 مایل در ساعت)، معادل سرعت صوت، روی سیاره نپتون در حرکت است. بادهای نپتون سرعتی دو برابر سرعت فوق دارند که حدوداً 10 برابر سرعت گردبادهای سطح زمین است.
درماه اوت 1989، کاوشگر
ویجر2 تمام چهار حلقه
اطراف نپتون را کشف نمود.
حلقه های نپتون
در مدتی کمتر از 100 میلیون سال، تریتون وارد محدوده روش نپتون (کوتاهترین فاصله از یک جسم اصلی که در آن یک جسم تابع می تواند بدون آنکه توسط نیروهای جاذبه متاشی شود، دور بزند) خواهد شد.
نیروهای کششی می توانند قمرهایی که در این محدوده قرار دارند را بسته به نوع مواد تشکیل دهنده شان متلاشی کنند. احتمال دارد تریتون به سنگریزه هایی تبدیل شده و حلقه ای زیبا به دور نپتون تشکیل دهد.
حلقه های نپتون در فاصله 40000 تا 63000 کیلومتری (25000 تا 39000 مایلی) نپتون گسترده شده اند. این حلقه ها بسیار تیره هستند، یکی از آنها عریض و سه حلقه دیگر باریک می باشند. نام حلقه هایآدامز و لووریه از نام دو ستاره شناس که وجود و موقعیت سیاره نپتون را پیش بینی کرده بودند، گرفته شده است. نام حلقه گاله از نام ستاره شناس آلمانی، یوهان گاله (1910-1812)، که نپتون را کشف نمود گرفته شده است. کاوشگر فضایی ویجر2 انبوهی از مواد حلقوی در حلقه آدامز کشف نمود که ستاره شناسان هنوز توضیحی برای وجود آنها نیافته اند.
قمرهای نپتون
قبل از آنکه ویجر2 در سال 1989 به مطالعه نپتون بپردازد، از هشت قمر نپتون فقط تریتون ونیراید شناخته شده بودند. تریتون سردترین جسم شناخته شده در منظومه شمسی است که دمای سطح آن 235- درجه سانتی گراد(391- درجه فارنهایت) است. جو رقیقی از نیتروژن در اطراف این قمر وجود دارد.
انفجار غبار آلود
در سطح تریتون،رگه هایی از غبار سیاه که
منفذ فواره بخار بیرون زده اند وجود دارند. قمر اصلی
تیترون با قطری معادل 2705 کیلومتر
(1680 مایل) بزرگترین قمر نپتون است.
مدار نامنظم تپتون
ما تاکنون فقط توانسته ایم 9 سیاره را در منظومه شمسی شناسایی کنیم، اما آیا سیاره های دیگری نیز در این منظومه وجود دارند؟
به نظر بعضی از ستاره شناسان بی نظمی هایی که در مدار نپتون مشاهده شده، ممکن است توسط سیاره دهم که جرم زیادی داشته و خارج از مدار پلوتون قرار دارد ایجاد شده باشند. این سیاره فرضی سیاره ایکس نام گرفته است. مخالفین این فرضیه بر این عقیده اند که منظومه شمسی دارای ماده کافی برای تشکیل سیاره علاوه بر 9 سیاره دیگر نبوده، و همچنین تشکیل این سیاره در چنین فاصله ای مطابق با عمر منظومه شمسی نیست.
نپتون بعد از پلوتون، دورترین سیاره از خورشید، و از لحاظ بزرگی چهارمین سیاره منظومه شمسی است. کوچکترین غول گازی بوده و مانند سایر غول های گازی، حلقه هائی از غبار و ذرات دیگر در اطراف خود دارد.
پلوتون
پلوتون که نهمین سیاره دور از خورشید است، سیاره ای است سرد و تاریک که خورشید از آنجا فقط بصورت ستاره ای درخشان دیده می شود. پلوتون از سنگ و یخ تشکیل شده و اندازه اش کوچکتر از ماه زمین است. هنگام نزدیک شدن به خورشید جوی رقیق در اطراف آن تشکیل می شود که با دور شدن سیاره از خورشید، یخ می بندد. مدار پلوتون بسیار طولانی بوده و بیشتر از سیارات دیگر نسبت به دایره البروج انحراف دارد.
این سیاره هر 5/248 سال یک بار به دور خورشید می چرخد که در مدت 20 سال از این زمان فاصله اش نسبت به خورشید کمتر از فاصله نپتون از خورشید است. این مشخصات غیر عادی باعث شده تا بعضی ستاره شناسان، پلوتون را نوعی سیارک بزرگ تصور کنند.
پلوتون دورترین سیاره از خورشید بوده، کمترین دما را در بین سیارات دارد. مدار بیضوی این سیاره که 5/248 سال زمینی طول می کشد، طولانی ترین مدار در منظومه شمسی است. پلوتون کوچکترین سیاره منظومه شمسی است و کمترین نیروی جاذبه را دارد.
کارن
مواد تشکیل دهنده کارن، تنها قمر پلوتون، احتمالاً زمانی شبیه به مواد تشکیل دهنده پلوتون بوده اند. اما در حال حاضر کارن عمدتاً از آب منجمد تیره، و پلوتون از متان منجمد که رنگی روشن دارد پوشیده شده اند.
احتمال می رود که مولکولهای متان بخاطر میدان جاذبه قویتر پلوتون، از کارن جدا شده و جذب پلوتون شده اند. مانند تمام اجرامی که منظومه مداری دارند، پلوتون و کارن نیز به دور یک مرکز جرم مشترک می چرخند. کارن که قمری بزرگ است، دارای طول قطری به اندازه نصف قطر پلوتون بوده و 12 درصد جرم منظومه مداری را به خود اختصاص داده است. مرکز جرم این منظومه در خارج از سطح پلوتون قرار دارد.
مدار پلوتون 17 درجه نسبت به دایره البروج، صفحه مدار زمین، انحراف دارد، و این در حالی است که سایر مدارهای سیاره ای فاصله بسیار کمی با صفحه دایره البروج دارند. پلوتون در یک نقطه معین از مدار خود، 25/1 میلیارد کیلومتر (780 میلیون مایل) پایین تر از دایره البروج قرار می گیرد. این فاصله تقریباً به اندازه فاصله سیاره زحل از خورشید است.
سدنا
سدنا دهمین سیاره منظومه شمسی می باشد. سیاره جدید که نام علمی آن «یو.بی313، 2003 » و قطر آن 1,180 تا 2,360 کیلومتر است، توسط ستاره شناسان در کالیفرنیا و هاوایی کشف شد. انجمن بین‌المللی اخترشناسی، اکتشاف دهمین سیاره گردنده به دور خورشید که در مرز منظومه شمسی قرار دارد را تایید کرده است. این شیء ابتدا در سال 2003 کشف شده بود اما سیاره بودن آن اخیرا تایید شد.
فاصله این شیء از خورشید بیش از دو برابر فاصله پلوتون از خورشید است. تاکنون تصور می شد پلوتون دورافتاده ترین سیاره منظومه شمسی است. جرم این سیاره حداقل به اندازه پلوتون است. فاصله متوسط نپتون و پلوتون از خورشید به ترتیب 1/30 و 5/39 برابر فاصله متوسط زمین از خورشید است که خود به بیش از 150 میلیون کیلومتر می‌رسد و آن را یک واحد اخترشناسی (AU) می نامند.
این بزرگترین جرم آسمانی است که از زمان اکتشاف نپتون در سال 1846 در مدار خورشید کشف می‌شود. هنوز جزئیات کاملی در مورد این جرم آسمانی در دست نیست؛ اما مشخص شده است که در مداری نامتعارف گردش می کند و فاصله آن با خورشید هرگز کمتر از فاصله نپتون با مرکز منظومه شمسی نیست و بخش اعظم مدار آن در فاصله‌ای دورتر از سیاره پلوتون قرار دارد.
به گفته اخترشناسان کمابیش مشخص است که این سیاره از یخ و توده های سنگ تشکیل یافته است. به دلیل خاصیت این جرم در انعکاس نور، اندازه گیری آن با حاشیه خطای قابل توجهی همراه بوده و هنوز ابعاد واقعی آن مشخص نشده است.
در حال حاضر، دو گروه از اخترشناسان همزمان کشف این جرم کیهانی را اعلام داشته اند.قرار است کاشفان جرم جدید یافته های خود را در کنفرانس اخترشناسی کمبریج در ماه سپتامبر سال جاری ارائه دهند.
فاصله متوسط از خورشید 778/33 کیلومتر
قطر استوا 142984 کیلومتر
مدت حرکت وضعی 9/48 ساعت
مدت حرکت انتقالی 11/86 سال زمینی
سرعت مداری 13/06 کیلومتر در ثانیه
دمای ابر فوقانی -150 درجه سانتیگراد
جرم(زمین=1( 317/93
چگالی متوسط(آب=1( 1/33
جاذبه(زمین=1( 2/54
تعداد قمر 16
مشتری پنجمین سیاره نزدیک به خورشید و اولین غول از چهار غول گازی است. مشتری بزرگترین سیاره منظومه شمسی بوده و جرم آن از تمام سیارات دیگر بیشتر است. حجم این سیاره 1300 برابر زمین، و جرم آن دو و نیم برابر جرم تمامی سیارات منظومه شمسی است. ابرهای انواری شکل مشتری غالباً از گازهای هیدروژن و هلیوم تشکیل شده اند. جو درونی سیاره حدود 1000 کیلومتر (600 مایل) پایین تر از ابرها شروع می شود که در این نقطه گاز هیدروژن به مایع تبدیل می گردد. در اعماق پایین تر، هیدروژن حالت فلزی دارد. در مرکز مشتری، هسته ای سنگی و بسیار داغ وجود دارد که حرارتش به 3500 درجه سانتی گراد (63000 درجه فارنهایت) می رسد.
گردباد
لکه سرخ بزرگ ناحیه ای پر فشار است
که در آن گردبادهای بالارونده ، گازهای
مختلفی را با خود وارد جو می کنند.
لکه سرخ بزرگ
لکه سرخ بزرگ، یک ناحیه واچرخه ای بزرگ (نوعی گردباد) در ابرهای فوقانی سیاره مشتری است. از زمان کشف این لکه تا کنون، بارها دیده شده که قطر آن تا سه برابر قطر زمین افزایش یافته است. جریانهای چرخان گاز که در این لکه وجود دارند، فسفر را ار جو تحتانی به بالا مکیده و باعث قرمز یا صورتی شدن لکه می شوند. این لکه از محیط اطراف خود بلندتر و سردتر است و هر 12 روز زمینی، یک دور در جهت عکس عقربه های ساعت به دور خودش
می چرخد.
حلقه های مشتری
منظومه حلقه های مشتری در سال 1979 توسط کاوشگر فضایی ویجر 1 کشف گردید. سه حلقه مشتری به ترتیب زیر نامگذاری شده اند:
حلقه هاله به عرض 22800 کیلومتر (14170 مایل). حلقه اصلی که حلقه ای باریک و درخشان است به عرض 6400 کیلومتر (3980 مایل). و حلقه تار عنکبوت «گسامر) که رقیق ترین و عریض ترین حلقه می باشد به عرض 8500 کیلومتر (53000 مایل)
حلقه تار عنکبوت که در این تصویر ساختگی به رنگ آبی کمرنگ دیده می شود ، از حلقه اصلی که مشتری را احاطه می کند بیرون زده است .
قمرهای مشتری
شانزده قمر مشتری به چهار گروه چهارتایی تقسیم می شوند . گروه اول در فاصله حدود 130000 کیلومتری (80000 مایل). گروه دوم در فاصله حدود 200000 کیلومتری (125000 مایل). گروه سوم در فاصله 9 میلیون کیلومتری (6/5 میلیون مایل). و گروه چهارم در فاصله ای نزدیک به گروه سوم قرار دارند. جهت چرخش تمام گروهها بجز گروه چهارم، همان جهت چرخش مشتری است. همه قمرهای مشتری بجز قمرهای گروه دوم، کوچک هستند. قمرهای گروه دوم که گالیله ای نام دارند هم اندازه ماه زمین هستند.
زیرنویس عکس
گانیمید ، یک قمر گالیله ای چهار قمر بزرگ مشتری که توسط گالیله (1642-1564) کشف شدند ، قمرهای گالیله ای نامیده می شو ند .
سیاره مشتری دارای بزرگترین قطر و بیشترین جرم در میان تمام سیارات منظومه شمسی است. استوای مشتری 11 برابر استوای زمین است. این سیاره سریعتر از سایر سیارات به دور خود می چرخد. دوره چرخشی مشتری نصف دوره چرخشی زمین است.
زحل
مقدمه
فاصله متوسط از خورشید 1/43 میلیارد کیلومتر
قطر استوا 120536 کیلومتر
مدت حرکت وضعی 10/23 ساعت
مدت حرکت انتقالی 29/46 سال زمینی
سرعت مداری 9/64 کیلومتر در ثانیه
دمای ابر فوقانی 180- درجه سانتیگراد
جرم (زمین=1( 95/18
چگالی متوسط (آب=1( 0/69
جاذبه(زمین=1) 0/93
تعداد قمر 21
زحل از جنبه‌های زیادی شبیه مشتری است، جز اینکه در اطراف آن چندین حلقه شگفت انگیز وجود دارد. جرم زحل ، صد بار بیش از جرم زمین است. و لی تقریبا تمام ماده آن به شکل گاز است و صخره‌ای نیست. لایه‌های ابری جو آن مانند ابرهای مشتری واضح نیستند. اما وجودشان حتمی است. ده قمر در اطراف زحل وجود دارد. قطر یکی از آنها که تیتان نامیده می‌شود، حدود 6000 کیلو متر است. از این رو بزرگترین قمر در منظومه شمسی به حساب می‌آید. تیتان خود دارای جوی است که از متان و آمونیاک تشکیل یافته است
پدر مشتری
در ورای مشتری آخرین سیاره از هفت سیاره‌ای که برای پیشینیان ما شناخته شده بود، زحل قرار دارد، که به عنوان پدر مشتری نامگذاری شده است. زحل دومین سیاره بزرگ مشتری گون منظومه شمسی است و توسط یک رشته از حلقه‌های بسیار زیبا که به دور آن حلقه زده‌اند، احاطه شده است. در آسمان شب زمین ، زحل به دلیل اندازه بزرگ و آلبدو بالای (50%) دارای جوی درخشان است. زیبایی آسمان زحل به خاطر نوارهای روشن حلقه‌های اطراف آن و نیز به خاطر قمرهای زیادش می‌باشد.
حرکت زحل
زحل با نیم قطر اطول 9.539AV و دوره تناوب گردش نجومی 29.458 سال ، در مداری با خروج از مرکز 557% که با دایرِة البروج زاویه 49.2 درجه می‌سازد، می‌گردد. از روی زمین قطر زاویه‌ای زحل در نقطه مقابله حدود 20 دقیقه است. مانند مشتری ، زحل دارای جو غلیط پر از ابری است که به صورت جزئی می‌چرخد. از مشاهدات انتقالات دوپلری در عرض سیاره و با زمان بندی دقیق علامتهای جوی ، دوره تناوب چرخش نجومی آن ، در نزدیک استوایش 10 ساعت و 14 دقیقه و در عرضهای جفرافیایی بالا 10 ساعت و 38 دقیقه محاسبه شده است. در اینجا هم مجددا چرخش جزئی مشابه مشتری داریم. استوای زحل به اندازه 26 درجه و 45 دقیقه با صفحه مداری آن زاویه می‌سازد، بطوری که قطبهای سیاره در فاصله‌های زمانی حدود 15 سال یک بار سمت زمین متمایل می‌شوند. چرخش باعث پخی زیاد (96%) زحل می‌گردد، بطوریکه شعاعهای قطبی و استوایی به نسبت 10/9 می‌باشند.
مشخصات فیزیکی زحل
زحل شباهت قابل توجهی با مشتری دارد، ولی کمی کوچکتر است و جرم آن کمتر از جرم مشتری (95M). زحل کمترین چگالی حجمی را نسبت به سایر سیارات دارد. ساختار جو زحل با کمربندهایی که به موازات استوا امتداد دارند، مشابه است. آشفتگیهای کمربندهای زحل خیلی کمتر (تاکنون از روی زمین فقط 10 لکه مشاهده شده‌اند) از مشتری است. جو زحل احتمالا ترکیب خیلی مشابه‌ای با جو مشتری دارد. تاکنون متان (CH4) ، آمونیاک (NH3) ، اتان (C2H6) ، فسفین (PH3) ، استیلن (C2H2) ، متیل استیل (C3H4) ، پروپان (C3H8) و هیدروژن مولکولی (H2) آشکار شده است.
ابرهای زحل خیلی کمرنگ تر از ابرهای مشتری به نظر می‌رسند.ابرهای مشتری اغلب به رنگ زرد کم رنگ و نارنجی هستند، به این دلیل که دما در زحل کمتر از مشتری است، ابرهای زحل در لایه پایین تر جوش قرار می‌گیرند. درون زحل احتمالا ترکیب مشتری را دارد. تخمینهای نظری مقادیر حدود 74% هیدروژن ، 24% هلیوم ، %2 عناصر سنگین تر را پیشنهاد می‌کند. این ترکیب تقریبا مشابه ترکیبات خورشید است. زحل ممکن است یک هسته سنگین کوچک به قطر 20 هزار کیلومتر و جرمی معادل 20Mφ را داشته باشد.
درخشانترین حلقه‌ها
درخشندگی حلقه‌های آ، ب، ج
بقدری است که می‌توان آنها را
از زمین مشاهده کرد.
حلقه‌های زحل
حلقه‌های زحل با مدار زحل هم صفحه نیستند، بلکه زاویه‌ای با هم می‌سازند. یکی از اثرات این پدیده در نظر ما تغییر گشادگی حلقه‌ها است. طی گردش 29 ساله زحل دور خورشید ، دوباره می‌توانیم حلقه‌ها را در گشادترین حالت ببینیم. غیر از این دو حالت ، حلقه‌ها از لبه دیده می‌شوند و جز با تلسکوپ پر قدرت ، قابل مشاهده نیستند. از این طریق معلوم شد که ضخامت حلقه‌ها فقط پنج کیلومتر است. حلقه‌های زحل از میلیاردها ذره ریز تشیکل یافته‌اند که اندازه بیشترشان چند سانتیمتر است. همه آنها ، مانند ماهواره‌های کوچک ، به دور زحل گردش می‌کنند.
گسیختگی کاسینی
شکاف پر شده
قبل از کشف کاسینی ، ستاره شناسان
حلقه‌های زحل را بصورت حلقه‌ای
پیوسته تصور می‌کردند.
در سال 1675 میلادی (1504 شمسی) جووانی دومینیکو کاسینی ، اخترشناس ایتالیایی ، کشف کرد که حلقه زحل از دو حلقه تشکیل یافته است و میان آن دو جدایی وجود دارد. این جدایی گیستختگی کاسینی نامیده می‌شود و در اثر کشش گرانشی قمر غول پیکر تیتان بوجود آمده است. مطالعات بعدی نشان داده‌اند که در اطراف زحل ، بر روی هم چهار حلقه وجود دارد. داخلی ترین آنها بسیار کم نور و تقریبا با بالای ابرها در تماس است. قطر حلقه نورانی بیرونی به 140000 کیلومتر می‌رسد.
قمرهای زحل
20 قمر تاکنون برای زحل شناسایی شده‌اند، که 13 قمر از زمین و هفت قمر دیگر بوسیله کاوشگرهای فضایی کشف شده‌اند. قمرهای کوچک زحل به شکل سیب زمینی بوده و شکلهای نامنظمی دارند. احتمال می‌رود که قمرهای کوچکتر دیگری نیز کشف شوند. سطح بسیاری از قمرها پوشیده از گودالهای شهابسنگی است. در سطح میماس ، یکی از قمرهای کوچک زحل ، گودالی بزرگ به نام هرشل وجود دارد که 130 کیلومتر (81 مایل) وسعت داشته و یک سوم این قمر را پوشانده است.
زحل دارای بیشترین قمر در بین سیارات منظومه شمسی است. دانشمند هلندی ، کریستین هوینگس (95 - 1629)، در سال 1655 اولین قمر زحل را کشف کرد. تیتان از لحاظ بزرگی دومین قمر و یکی از سه قمری است که در منظومه شمسی دارای جو هستند. تصور می‌شود که قسمت اعظم آن ازسنگ و بقیه از یخ تشکیل شده باشد. جوی که دائما سطح تیتان را پوشانده است، حاوی نیتروژن و سایر مواد شیمیایی است. اختر شناسان به تازگی قمر جدیدی از سیاره زحل را شناسایی کرده‌اند که بسیار کوچک است (حدودآ 2 کیلومتر). در این صورت تعداد قمرهای زحل به 21 قمر تغییر می‌کند.
میدان مغناطیسی زحل
میدان مغناطیسی دارای یک گشتاور کلی برابر 35/1 گشتاور مشتری است. اما این مقدار به حد کافی قوی است که یک میدان مغناطیسی سپهر مشتری گون با کمربندهای تابشی مشابه زمین ایجاد کند. گشتاور دو قطبی مغناطیسی با میل یک درجه نسبت به محور چرخش زحل قرار می‌گیرد که این مقدار با انحراف مشخص محورهای مغناطیسی مشتری و زمین تفاوت آشکار دارد. مغناطیس سپهر زحل ذرات بسیار کمتری از ذرات مغناطیس سپهر مشتری را در خود جای می‌دهد.
دو دلیل عمده این تفاوت شامل کمبود یک منبع محلی ذرات بار دار که در مورد مشتری توسط فورانهای آیو تولید می‌شوند و حلقه‌های قابل رویت زحل که بطور موثری ذرات باردار را جذب کرده و مغناطیس سپهر داخلی را از ذرات باردار خالی می‌کنند، است. در خارج لبه حلقه‌ها چگالی ذرات باردار به سرعت افزایش می‌یابد و در حدود 5Rs تا 10Rs به یک قله می‌رسد. در اینجا ، ذرات باردار بطور محکم به میدان مغناطیسی در حال دوران سریع جفت می‌شوند. این برهمکنش ، لایه‌ای از پلاسما به ضخامت تقریبا 2Rs ایجاد می‌کند که تا حدود 15Rs ادامه می‌یابد.در ورای این مقدار ، مغناطیس سپهر شکل خود را از دست می‌دهد. اندازه آن با دمای خورشید تغییر می‌یابد.
فاصله متوسط از خورشید 227/94 کیلومتر
قطر استوا 6786 کیلومتر
مدت حرکت وضعی 24/62 روز زمینی
مدت حرکت انتقالی 686/98 روز زمینی
سرعت مداری 24/14 کیلومتر در ثانیه
دمای سطحی -120 تا 25 درجه سانتیگراد
جرم(زمین 0/11
چگالی متوسط(آب=1) 3/95
جاذبه(زمین=1) 0/38
تعداد قمر 2
مریخ ، سیاره سرخ فام منظومه شمسی، نصف زمین قطر دارد و مساحت سطح آن برابر با مساحت خشکی های روی زمین است. درست مانند زمین، یخ های قطبی، دره های عمیق، کوه، غبار، طوفان و فصل دارد. در دشت های آن مانند ماه، گودال های برخوردی حاصل برخورد سنگ های آسمانی دیده می شود. باوجود اندازه کوچکش، بلندترین کوه و بزرگ ترین دره منظومه شمسی در این سیاره پیدا شده است.
بدون لباس فضایی، هرگز : جو زمین شامل ?? درصد نیتروژن و ?? درصد اکسیژن است. درحالی که در جو مریخ ?? درصد دی اکسید کربن و فقط ?? درصد اکسیژن وجود دارد. آیا فقط یک کپسول اکسیژن و یک ماسک ما را روی مریخ نجات خواهد داد? خیر. جو سیاره سرخ بسیار رقیق است، به طوری که برسطح سیاره فشار جوی معادل یک صدم فشار جو زمین در سطح دریاست. اگر لباس فضایی مناسبی نپوشید که فشار هوای طبیعی را ایجاد کند، ارگان های درونی بدن ما به دلیل فشار درونی که داریم باد می کنند. علاوه بر این جو مریخ محافظ خوبی در برابر تابش های مرگبار فضایی نیست و طی مدتی نه چندان دراز این تابش ها می تواند اثرات جبران ناپذیری بر شما بگذارد. پس لباس مخصوص خود را به همراه داشته باشید.
رصد کنندگان، با استفاده از تلسکوپهایشان با زحمت فراوان اطلاعاتی راجع به مریخ جمع آوری کردند. تمام آن اطلاعات اکنون جای خود را به اطلاعات جمع آوری شده به وسیله تعدادی از کاوشگرهای فضایی آمریکایی و روسی بخصوص مارینر 9 داده اند. در سال 1976، دو فضاپیمای وایکینگ در کره مریخ فرود آمدند تا نشانه ای از حیات در آن بیابند. بر عم آزمایشهای وسیعی که روی نمونه هایی از خاک مریخ انجام شده، تاکنون امکان وجود حیات در این سیاره اثبات نشده است.
مریخ، سیاره سرخ، چهارمین سیاره نزدیک به خورشید است. مریخ شباهتهای زیادی با کره زمین دارد. روزهایش کمی از روزهای زمین بلند تر و الگوی فصلهایش شبیه به الگوی فصلهای زمین است با این تفاوت که طول فصلهایش دو برابر طول فصلهای زمین است. ابر ، آتشفشان ، دره، کوه ، صحرا، و قطبهای سفیدی که در فصول مختلف بزرگ و کوچک می شوند، همانند زمین در مریخ نیز یافت می شوند. مریخ سیاره ای خشک و سرد است که در آن حیات وجود ندارد سطح مریخ مملو از صخره بوده و پوشیده از غباری قرمز رنگ است. بالاخره اینکه مریخ دارای جوی رقیق و سمی است.
دیموس
دیموس با قطری حدود 13
کیلومتر (8مایل) کوچکتر از
قمر دیگر مریخ (فوبوس) است. فوبوس
فوبوس دارای قطری به اندازه
22 کیلومتر (14 مایل) بوده
با فاصله میانگین 9400 کیلومتر
(5840مایل) به دور مریخ می چرخد.
مریخ دارای دو قمر کوچک به نامهای فوبوس و دیموس است. از شکل نا منظم و سیب زمینی مانندشان پیداست که این اقمار سیارکهایی بوده اند که گرفتار میدان جاذبه مریخ شده و در مدار این سیاره قرار گرفته اند. در سطوح هر دو قمر گودالهایی دیده می شود.
حیات در مریخ
نقشه اسکیاپارلی
در سال 1877، اسکیا پارلی نقشه
خطوطی که تصور می کرد روی
سطح مریخ دیده است را ترسیم کرد.
جووانی اسکیاپارلی (1910-1835)، ستاره شناس ایتالیایی، چنین تصور کرد که اشکال زاویه داری روی سطح مریخ دیده، و آنها را کانال (گذرگاه) نامید. این کلمه به اشتباه، آبراه ترجمه شد و باعث شد تا مردم باور کنند که مریخی ها برای انتقال آب از کانالهای آبی استفاده می کنند. همچنین، تصور می شد که نواحی تیره در اندازه های مختلف محل رشد گیاهان هستند که با تغییر فصول سال تغییر می کنن. امروزه می دانیم که آن گذرگاهها نوعی خطای دید بوده ، و آن نواحی تیره نیز صخره هایی هستند که هنگام از بین رفتن غبار قرمز رویشان ، آشکار می شوند.
منظره مریخ
در نیمکره جنوبی مریخ گودالهای شهابسنگی وجود دارند که 5/3 میلیارد سال از عمرشان می گذرد . سطح نیمکره شمالی جوانتر است چرا که قسمت اعظم آن توسط فعالیتهای آتشفشانی اخیر پوشیده شده است . مریخ دارای دو مشخصه منحصر بفرد در منظومه شمسی است : بلندترین کوه آتشفشانی المپ مانس، و دره والس مارینریس به عمق 7 کیلومتر (5/4 مایل) و عرض 600 کیلومتر (370 مایل) در این سیاره قرار دارند .
همچنین، گذرگاههای کوچکتری نیز وجود دارند که احتمال می رود در گذشته بر اثر جریان آب به وجود آمده باشند.
بزرگترین کوه آتشفشان ارتفاع المپ مانس سه برابر
ارتفاع ماونالوآ ، بلندترین کوه آتشفشات در زمین است.
مریخ سیاره ای است که بیشترین شباهت را با کره زمین دارد ، هر چند که اندازه اش نصف اندازه زمین است. روز مریخی (فاصله دو طلوع خورشید) فقط 38 دقیقه از روز زمینی طولانی تر است. همچنین، انحراف محور مریخ 7/1 بیشتر از انحراف محور زمین است.
فاصله متوسط از خورشید 60.149 کیلومتر
قطر استوا 12756 کیلومتر
مدت حرکت وضعی
93.23 ساعت
مدت حرکت انتقالی
26.365 روز
سرعت حرکت انتقالی 79.29 کیلومتر در ثانیه
دمای سطحی 55 تا 70 درجه سانتیگراد
جرم(زمین=1) 1/00
چگالی متوسط (آب=1) 5/52
جاذبه(زمین=1) 1
تعداد قمر 1
زمین ، سومین سیاره نزدیک به خورشید و بزرگترین سیاره در میان سیارات درونی است. ساختار درونی زمین مثل سایر سیارات درونی از یک هسته داخلی و یک هسته خارجی به همراه لایه های مذاب و نیمه مذاب و سنگی جامد تشکیل یافته است. هسته داخلی فلزی و جامد بوده و توسط هسته خارجی که فلزی و مذاب است، احاطه شده است.
زمین شرایط بسیار منحصر بفردی دارد. هیچکدام از سیارات دیگر آب مایع و جو پر اکسیژن نداشته و حیات در آنها وجود ندارد. تکامل تدریجی زمین که 4.5 میلیارد سال طول کشیده است، همچنان بطور طبیعی و نیز بر اثر فعالیتهای انسان ادامه خواهد داشت. همچنین چگالی زمین از تمام سیارات دیگر بیشتر است.
زمین در آغاز شکل گیری
با سرد شدن زمین، شرایط لازم برای
پیدایش حیات در آن فراهم شدند.
زمین در آغاز شکل گیری
زمین در بدو پیدایش بصورت کره‌ای از مواد بسیار داغ و نیمه مذاب بوده که به تدریج عناصر سنگین‌تر ته‌نشین شده و هسته فلزی را به وجود آوردند ، و در عین حال عناصر سبکتر به سطوح فوقانی آمده و جبه و پوسته را تشکیل دادند. پس از گذشت میلیاردها سال زمین سرد شد، سطح زمین جامد گشت، جو زمین شکل گرفت، و اقیانوسها بوجود آمدند. تکامل زمین هنوز ادامه دارد. پوسته زمین توسط فورانهای آتشفشانی در کف اقیانوسها نوسازی شده و دائماً بر اثر زمین لرزه‌ها و حرکتهای قاره‌ای در حال تغییر و تحول است. تناسب گازهای مختلف در جو زمین نیز بر اثر دخالتهای انسان به آرامی در حال تغییر است.
مشخصات زمین
کره مغناطیسی
آینده زمین
از آنجا که حیات در زمین وابسته به خورشید است، آینده کره زمین نیز به آینده خورشید وابسته خواهد بود. حدود 5 میلیارد سال دیگر ذخایر انرژی خورشید تمام شده و خورشید به یک غول سرخ تبدیل می‌شود و افزایش حجم می‌دهد. گرمای شدید حاصل از افزایش حجم باعث آب شدن یخ مناطق قطبی و بالا آمدن آب اقیانوس می‌شود. سپس جو زمین شروع به تبخیر می‌کند و گیاهان خشک آتش می‌گیرند. در چنین شرایطی امکان حیات در زمین کلا از بین می‌رود.
انتظار نجومی
فاصله متوسط از خورشید 108/20 کیلومتر
قطر استوا 12104 کیلومتر
مدت حرکت وضعی 243/01 روز زمینی
مدت حرکت انتقالی 224/70 روز زمینی
سرعت مداری 35/03 کیلومتر در ثانیه
دمای سطحی 480 درجه سانتیگراد
جرم(زمین=1( 0/81
چگالی متوسط(آب=1( 5/25
جاذبه(زمین=1( 0/93
تعداد قمر 0
زهره، دومین سیاره نزدیک به خورشید، کره ای است سنگی که ابرهای متراکم و زردی آنرا احاطه کرده اند. این ابرها نور خورشید را به شدت منعکس می کنند و به همین خاطر سیاره زهره بعد از خورشید و ماه، درخشانترین جسم آسمانی است که در اسمان دیده می شود. جو غلیظ زهره باعث می شود تا دمای سطح زهره بسیار افزایش یافته، به 480 درجه سانتی گراد (896 درجه فارنهایت) برسد، به همین دلیل نیز فشار جوی در سطح سیاره زیاد بوده و حدود 90 برابر فشار جوی زمین است. رنگ زرد ابرها بخاطر وجود اسید سولفوریک در آنهاست. میزان اسید در ابرها متغیر است، که این حاکی از فعال بودن بعضی از آتشفشانهای زهره است.
اثر گلخانه ای
گرمای به دام افتاده
در اثر گلخانه ای ، گرمای منعکس شده ازسطح
سیاره (فلش قرمز رنگ) توسط جو سیاره به
دام می افتد _ مانند حفظ گرما در گلخانه ها.
سیاره زهره گرمترین سیاره منظومه شمسی است، هر چند که نزدیکترین سیاره به خورشید نیست. تشعشع مادون قرمز خورشید که طول موج کوتاهی دارد از جو سیارات زمین و زهره گذشته، سطح آنها را گرم کرده و بصورت تشعشع مادون قرمزی که طول موج بلند دارد منعکس می شود. مقداری از تشعشع مادون قرمز، یا گرما، در جو زمین گیر کرده، باعث بوجود آمدن اثر گلخانه ای می شود.در سیاره زهره، اثر گلخانه ای کاملی وجود دارد، زیرا تمام گرما در جو این سیاره باقی می ماند.
اثر گلخانه ای، دمای متوسط سطح مریخ، زمین و زهره را به ترتیب 5، 35 و 500 درجه سانتی گراد (41، 95، 932درجه فرانهایت) افزایش می دهد. اگر جو این سیاره ها، اشعه حرارتی مادون قرمز (گرما) را بطور کامل از خود عبور می داد، چنین افزایش حرارتی رخ نمی داد. جو مریخ و زمین مقداری امواج مادون قرمز از خود عبور می دهد، اما جو زهره کاملاً مانع عبور این امواج می شود.
زیر ابرها
فضاپیماها توانسته اند با استفاده از رادار، نقشه 98 درصد سطح سیاره زهره را ترسیم کنند. روی هم رفته، سطح زهره صاف تر از سطح زمین است و صحراهای داغ و دشتهای وسیع آتشفشانی حدود دو سوم سیاره را پوشانده اند. نواحی فلاتی متعددی نیز به ارتفاع چند کیلومتر در دشتها وجود دارند. ناحیه کوهستانی ماکسول مونته با ارتفاعی حدود 11 کیلومتر (8/6 مایل) بیش از حد متوسط ارتفاع، مرتفع ترین نقطه سیاره زهره است. آتشفشانها در تمام سطح سیاره پراکنده شده اند که وسعت بعضی هایشان به 160 کیلومتر (10 مایل) می رسد.
سیاره ای نه چندان مسطح
ارتفاع بعضی کوههای زهره بیشتر از
کوه اورست، بلندترین کوه زمین است.
اگر از بالای قطب شمال نگاه کنیم خواهیم دید که اکثر سیارات و قمرهای منظومه شمسی به دور محور خود چرخیده و در جهت عکس عقربه های ساعت به دور خورشید در حال گردش اند. اما جهت چرخش سیاره زهره برخلاف سایر سیارات، در جهت عقربه های ساعت است. دلیل قطعی این امر هنوز مشخص نیست، اما به نظر بعضی ستاره شناسان جهت چرخش سیاره زهره نیز زمانی مانند سایر سیارات بوده، اما بر اثر تصادم با یک سیاره یا سیارک دیگر، این جهت معکوس شده است.
روند شبیه سازی سایر سیارات به زمین، زمین سازی نامیده می شود. به نظر بعضی دانشمندان این روند می تواند با کاشت هاگهای گیاهی در جو سیاره زهره شروع شود. در مورد اینکه یک موجود زمینی بتواند در دمای سیاره زهره زنده بماند تردید وجود دارد. ولی فرض بر این است که هاگهای دی اکسید کربن موجود در جو زهره را جذب کرده، از طریق فتوسنتز اکسیژن آزاد خواهند کرد. این کار منجر به زنجیره ای از حوادث شده و احتمالاً شرایط حیاتی مناسبتری از آنچه که ما از آن مطلع هستیم بوجود خواهد آورد.
نگاه اجمالی
عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید است. از این رو ، دمای آن در روز به 400 درجه سانتیگراد می‌رسد. در این دما سرب هم ذوب می‌شود. شبها دما افت می‌کند و احتمالا تا 200 درجه سانتیگراد پایین می‌آید. عطارد جو ندارد و نمی‌تواند گرما را نگه دارد. از این رو دمای شب و روز آن تفاوت زیادی با هم دارند. یک بار چرخش آن به دور خود 59 روز و یک بار گردش آن به دور خورشید 88 روز طول می‌کشد. مدار عطارد کاملا به شکل بیضی است و در نتیجه فاصله آن از خورشید بین 47 تا 69 میلیون کیلومتر تغییر می‌کند. این سیاره کوچک اندکی از ماه بزرگتر است.
موقعیت عطارد نسبت به زمین
عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید و نیز کوچکترین سیاره خاکی است. هر سال در حدود سه بار به عنوان ستاره درخشان شامگاهی در نزدیکی افق غروب خورشید و نیز به عنوان یک ستاره صبحگاهی ظاهر می‌شود. به خاطر سرعت کم آن نسبت به زمین از لحاظ افسانه‌ای ، خدای روشنی نامیده شده است. در مواقعی ، عطارد در درخشندگی شبیه زحل می‌شود، اما معمولا به واسطه درخشندگی همسایه‌اش ، خورشید ، ناپدید می‌گردد.
عطارد در یک مدار با ثابت خروج از مرکز (e=0.02056) و میل زیاد (7 درجه نسبت به دایره‌البروج) با نیم قطر اطول 0.03871 Au و یک دوره تناوب مداری نجومی 87.96 روز به دور خورشید می‌گردد. بزرگترین زاویه کشیدگی این سیاره که از زمین مشاهده شده است، از ?18(قرین خورشیدی) تا ?28 (بعید خورشیدی) ، با متوسط 23 قرار دارد. تصور می‌شد که دوره تناوب چرخشی نجومی عطارد یا (مانند زمین) 24 ساعت یا بطور همزمان 88 روز باشد. اما در اوایل سال 1960 میلادی برای اولین بار تپشهای راداری منعکس شده از سطح عطارد دریافت شدند و در سال 1965 میلادی جی.اچ. پتنژیل (G.H.Pettengill) و آر.بی. وایس مستقیما با استفاده از فن‌های راداری دوپلری نشان داده‌اند که دوره تناوب چرخشی عطارد در حدود 59 روز است.
گرانش سیاره
جاذبه سطحی عطارد به قدری ضعیف است که قادر به نگهداری ذرات اطراف خود نیست. در نتیجه، عطارد تقریبا فاقد جو است. چگالی فضایی اطراف عطارد حدود 1000 میلیارد برابر کمتر از چگالی جو زمین است.
مشخصه‌های فیزیکی
شعاع عطارد 24400 کیلومتر است. جرم آن 33x1023kg می‌باشد که از اختلالات گرانشی بر روی فضاپیما محاسبه شده است. عطارد هیچ قمر طبیعی ندارد. چگالی متوسط آن 5420 کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد که نظیر یک سیاره خاکی است، اما برای اندازه عطارد زیاد است.از آنجا که ، گرانش کلی عطارد کمتر از زمین است (فشردگی آن کمتر است)، اما چگالی حجمی آن در حدود چگالی حجمی زمین می‌باشد، لذا باید در برگیرنده مقدار بیشتری از فلزات باشد.
حدس می‌زنیم که در داخل عطارد یک گوشته صخره‌ای و یک هسته بزرگ فلزی (شاید نیکل و آهن) وجود داشته باشد. عطارد هوا ندارد. در آن ، پس از سپری شدن روز بی‌درنگ شبی سرد فرا می‌رسد. از این رو ، سطح آن در نتیجه فرسایش تغییر نمی‌کند. طی هزاران میلیون سال ، سطح عطارد مورد اصابت خرده سنگهای فضایی قرار گرفته است. به علت این بمباران مداوم اکنون سطح سیاره پر از گودال است. کف گودالها پوشیده از گرد و غباری است که از متلاشی شدن این خرده سنگها به‌وجود آمده است.
فاصله متوسط از خورشید 57/93 کیلومتر
قطر استوا 4879 کیلومتر
مدت حرکت وضعی 58/65 روز زمینی
مدت حرکت انتقالی 87/97 روز زمینی
سرعت مداری 47/89 کیلومتر در ثانیه
دمای سطحی -180 تا 430 درجه سانتیگراد
جرم (زمین=1) 0/06
چگالی متوسط (آب=1) 5/43
جاذبه (زمین=1) 0/38
تعداد قمر 0
جاذبه همچنین باعث دوران هر چه سریعتر ابر شد. هنگام دوران، مواد موجود در ابر، پهن شده و حلقه ای به وجود آمد که نواحی متراکم مرکزی را در بر می گرفت. سرانجام در این ناحیه متراکم، گرمای لازم برای وقوع واکنشهای هسته ای فراهم گشت و بدین ترتیب، ستاره خورشید به وجود آمد.
اعضای کوچکتر منظومه شمسی از مواد موجود در این حلقه بوجود آمدند . این اعضا عبارتند از سیارات، سیارکها، و ستاره دنباله دار. میلیونها سال طول کشید تا منظومهشمسی از ابری متشکل ازگاز و غبار ، پدید آمد.
تمام اجرام آسمانی که در یک منظومه مداری قرار دارند، تحت تاثیر جاذبه ای دو جانبه به دور یک جرم مشترک مرکزی می چرخند. در منظومه زمین _ ماه، مرکز جرم مشترک در فاصله 4748 کیلومتری (2950مایلی) هسته زمین قرار داشته و از سطح زمین خارج نشده است. در مورد منظومه شمسی، مرکز جرم مشترک همواره با تغییر موقعیت نسبی سیاره ها، در حال تغییر است. این مرکز در فاصله ای حدود 300000 کیلومتر (186000 مایل) خارج از سطح خورشید قرار دارد.
سیاره ماه
اندازه سیارات نسبت به خورشید و هینطور محل قرار گرفتن قمرهای سیارات منظومه شمسی
تمام خصوصیات زیر در مقایسه با زمین می باشد:
سیاره قطر
استوا جرم شعاع
مدار سال روز
عطارد
0.382 0.06 0.38 0.241 58.6
زهره
0.949 0.82 0.72 0.615 -243
زمین
1.00 1.00 1.00 1.00 1.00
مریخ
0.53 0.11 1.52 1.88 1.03
مشتری
11.2 318 5.20 11.86 0.414
زحل
9.41 95 9.54 29.46 0.426
اورانوس
3.98 14.6 19.22 84.01 0.718
نپتون
3.81 17.2 30.06 164.79 0.671
پلوتون*
0.24 0.0017 39.5 248.5 6.5
سدنا*
- - - - -
برج طغرل در واقع یک ساعت طبیعی نیز به حساب می آید؛ زیرا معماری آن به صورتی است که در بالای هر ترک‌چهارو نیم دایره وجودداردکه بیانگر یک ربع ساعت است. در بالای آنها نیز شش مستطیل است که هریک ?? دقیقه را نشان می‌دهد. سپس شیارهای ریزتری، به عنوان ثانیه ،وجود دارد که هرگاه خورشید در وضعیت تازه‌ای قرار بگیرد، با ایجاد سایه روشن‌ها، زمان دقیق نشان داده می‌شود. ? ناودان شرقی و غربی ساعت سه و نه رانشان می دهدو درهای ورودی برج ،در شمال و جنوب آن، نیز ساعت شش و دوازده هستند. گفته می‌شود که این مکان آرامگاه طغرل، از سلاطین سلجوقی، است که به دلیل علاقه به نجوم‌این برج را بنیاد گذاشته است.
از ویژگیهای این محوطه آرامگاه استاد سیدمحمد محیط طباطبایی، ادیب معاصر، پدر تاریخ ایران است که وصیت کرده بود، تا به خاطر علاقه خاصی که به این برج و معماری آن داشته است، او را در پای این برج به خاک بسپارند.
| قالب وبلاگ : قالب وبلاگ |
درباره سایت
منوی سایت
ابتدا نیت کنید
سپس برای شادی روح حضرت حافظ یک صلوات بفرستید
.::.حالا کلید فال را فشار دهید.::.
پیوند های روزانه
آرشیو سایت
پیوند ها
طراح قالب
امکانات سایت